Bohater wojen o niepodległość Polski i USA był nie tylko genialnym inżynierem wojskowym i generałem, ale też uzdolnionym artystycznie humanistą, wybitnym przedstawicielem dwóch epok: oświecenia i romantyzmu. W pojmowaniu wolności, w krzewieniu tolerancji i równości zdecydowanie wyprzedzał swoje czasy.
Pojęcie społeczeństwa miało dla Kościuszki szerokie znaczenie. Dostrzegał istnienie wykluczonych grup: chłopów w Polsce, czarnych niewolników w Stanach czy też kobiet w życiu publicznym. Miał odwagę krytykować taki stan rzeczy. A co więcej, miał pomysły na zmianę tej sytuacji.
Zaczął od siebie, wydając dokumenty zwracające wolność we własnych majątkach: chłopom w Polsce i niewolnikom w Ameryce Północnej, a także myśląc o zabezpieczeniu ich przyszłości przez edukację i wykształcenie. Był jednym z prekursorów myślenia o uwolnieniu Afroamerykanów. Przeciwstawiał ideę niepodległości Stanów Zjednoczonych niesprawiedliwości, jaką było niewolnictwo. Przed wyjazdem z tego kraju 5 maja 1798 roku, sporządził dokument o znamionach testamentu, przeznaczając swój majątek w Stanach na wykup czarnych niewolników i ich odpowiednie kształcenie. Realizatorem testamentu miał być Jefferson. Po śmierci Kościuszki Jefferson nadał dokumentowi formę testamentu, jednał nie został jego wykonawcą.
Bez wątpienia Kościuszko było bohaterem światowym. Pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych Jerzy Waszyngton podarował mu ponad 200 lat temu szablę z napisem Ameryka i Waszyngton przyjacielowi swemu. Od Stanów Zjednoczonych Kościuszko otrzymał jeszcze generalski stopień, ziemię, obywatelstwo i gratyfikację finansową. Swoim obywatelem uczyniła go też Francja. Jego imię, co jest absolutnym ewenementem, nosi najwyższy szczyt jednego z kontynentów, a najważniejsze poświęcone mu muzeum znajduje się w Szwajcarii.
Mimo że w szerszej świadomości znany jest on przede wszystkim jako dowódca wojskowy, patriota i obrońca wolności na świecie, to był również człowiekiem o szerokich zainteresowaniach i intelektualnych horyzontach. Jedną z jego pasji była muzyka - Kościuszko to świetny pianista, ale również kompozytor. Zachowany jest zapis nutowy trzech utworów Tadeusza. To dwa polonezy i walc, wszystkie dedykowane armii polskiej i powstałe najprawdopodobniej w Rosji, gdzie Kościuszko przebywał w niewoli.
Serdecznie zapraszamy do obejrzenia naszej ekspozycji dostępnej w Filii nr 7!
Źródło: Tadeusz Kościuszko, człowiek wolności, dodatek specjalny do Tygodnika Powszechnego
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz