Historia planszówek

    Ludzie od zawsze poszukiwali dla siebie ciekawych, wciągających i rozwijających procesy myślenia rozrywek, a  planszówki odpowiadają na wszystkie te potrzeby. Nawet dzisiaj, w dobie powszechnej komputeryzacji, gry planszowe są nadal popularne, a nawet można powiedzieć, że przeżywają okres rozkwitu.


    Gry planszowe – co to jest?

    Gra planszowa składa się przeważnie z planszy i z pionków, które przyjmują różną postać.
    W grach znanych przed wiekami były to kamyki albo drewniane figury. Do niektórych gier niezbędne są też kostki.
    Zazwyczaj do gry potrzebne są co najmniej dwie osoby, chociaż znane są też planszówki, w które można grać samemu.
    Czasami planszę można zastąpić kartką papieru, na której rozrysowuje się różne elementy.
    Współczesne gry planszowe są często osadzone fabularnie w konkretnym czasie i przestrzeni, przez co stają się symulacjami. Często odchodzi się również od plansz dzielonych na pola. Plansze takich gier to obszar nawiązujący szatą graficzną do tytułu, na którym kładzione są karty lub żetony, stawiane budowle itp.
    Spora grupa gier charakteryzuje się również jedną planszą wspólną dla wszystkich graczy oraz mniejszymi planszami – po jednej dla każdego z graczy, na których odbywa się całość lub część rozgrywki. Niektóre gry posiadają wiele plansz, na których gra toczy się równocześnie.

    Historia gier 

    Zakłada się, że pierwsze gry planszowe powstały już około 7 000 lat temu. Jednak z tego okresu nie zachowały się żadne gry. Jedną z najstarszych gier są szachy, o których wiadomo, że w nie grano już w VI wieku naszej ery.
    Najstarsza zachowana planszówka pochodzi sprzed 4 600 lat. Znaleziono ją w 1920 roku, a nazwano „Królewską grą z UR”, od nazwy starożytnego miasta znajdującego się na terenie Mezopotamii, a obecnie Iraku. Gra składa się z pionów, planszy, kości i zasad (poszczególne części gry zostały odkryte w różnych latach). Gra nazywana jest także „Grą dwudziestu pól”. Zadaniem graczy było przesunięcie pionków z jednej strony planszy na drugą.
    Następna gra, która ma ponad 4 000 lat, to Go, powstała w Chinach. Jej stworzenie przypisuje się cesarzowi Yao. Co ciekawe w Go gra się także obecnie. Do rozgrywki potrzebna jest plansza goban, podzielona liniami. W grę gra się białymi i czarnymi żetonami, które trzeba układać na skrzyżowaniach linii. Cel gry to otoczenie kamieniami jak największego terytorium. Zasady gry różnią się w różnych regionach świata. Nie są sztywne tak jak w szachach.
    Alqerque to gra podobna do współczesnych warcabów. Najwcześniejsze znane zapiski dotyczące zasad tej gry pochodzą z 1283 roku. Plansza do gry składa się z 25 pól. Każdy z graczy ma po 12 pionków. Jedno pole na planszy jest puste. Wygrywa gracz, który zbije wszystkie pionki przeciwnika.
    Tryktrak to z pewnością popularna gra w starożytności. To jedna z najstarszych i najbardziej popularnych gier świata – gra się w nią do dziś na wszystkich kontynentach. Znana była już w starożytnej Grecji i w Rzymie, a także w Sumerze, Egipcie i Mezopotamii. Nazwa backgammon pojawiła się dopiero w XVII wieku i pochodzi prawdopodobnie od angielskiego back game, co oznacza grę do tyłu i nawiązuje do jednego z ruchów - powrotu pionów do domu oraz ich zbijania i rozpoczynania rozgrywki od początku.
    Popularny w naszym kraju Chińczyk to stara hinduska gra planszowa, która ma swoje korzenie w Indiach. Oparte na niej gry znane są szeroko w Azji, a także na terenie obydwu Ameryk. W VII wieku gra dotarła do Hiszpanii  i w ten sposób znalazła się w Europie. Josef Friedrich Schmidt upraszczając znacznie tę grę stworzył Chińczyka znanego nam we współczesnej postaci.  Począwszy od pierwszego wydania w 1914 roku, na całym świecie sprzedano ponad 70 milionów egzemplarzy, a jej zasady pozostają niezmienione. Chińczyk od 1918 roku na obszarze języka niemieckiego i w wielu innych krajach Europy  znany jest głównie jako Nie irytuj się lub Człowieku, nie irytuj się.
    Jednym z pierwszych dużych punktów zwrotnych prowadzących nas do współczesnych gier planszowych jest pojawienie się gry Monopoly. Jest to gra planszowa dla dwóch do sześciu graczy, którzy rzucają kośćmi, aby przesuwać swoje żetony po planszy, a jej celem jest zdobycie nieruchomości, na której lądują ich żetony. Dzisiaj ta gra jest jedną z najbardziej rozpoznawalnych na świecie gier planszowych i wiąż cieszy się ogromnym zainteresowaniem i sympatią graczy.
    Drugim istotnym tytułem w historii gier planszowych są Osadnicy z Catanu.  Gra  została wydana po raz pierwszy w połowie lat 90. XX wieku przez niewielkie niemieckie wydawnictwo. Jej przełomowość polegała na tym, że była to pierwsza współczesna gra europejska, która odniosła sukces także za oceanem. W Ameryce zyskała sobie nazwę gry naszych czasów. Uważa się, że to właśnie Osadnicy są bezpośrednim katalizatorem wzrostu popularności gier planszowych. Jej autor, Klaus Teuber, jest jednym z nielicznym projektantów, którzy mogą sobie pozwolić na życie wyłącznie z przychodów pochodzących ze sprzedaży jego gier.

Linki

https://youtu.be/ltq3KQSGljI
https://geex.x-kom.pl/wiadomosci/monopoly-historia-najpopularniejszej-gry-na-swiecie-i-jej-najciekawsze-edycje/
https://dicelandblog.pl/historia-gier-planszowych/