środa, 27 maja 2020

Kultura Słowian, czyli co czytać na wiedźmińskiego kaca?

   Co tak naprawdę wiemy o kulturze słowiańskiej, o jej religii i zwyczajach? Z pewnością jesteśmy w stanie wymienić większość bóstw z mitologii greckiej, rzymskiej i egipskiej, a także opowiedzieć w skrócie o mitach starożytnych cywilizacji. Dlaczego więc, nie znamy mitów, legend i bóstw z naszego podwórka? Muszę przyznać, że z racji tego, iż polskie szkolnictwo nie porusza tego tematu, została ona w świadomości Polaków całkowicie zapomniana. Książki opisane poniżej wprowadzą Was w fascynujący świat naszego słowiańskiego folkloru oraz obrzędów ludowych sprzed setek lat. 

   

   W kręgu upiorów i wilkołaków. Demonologia słowiańska. / Bohdan Baranowski. Wyd. Replika
   Pożegnanie z diabłem i czarownicą. Wierzenia ludowe. / Bohdan Baranowski. Wyd. Replika
 
   Autorem tych tytułów jest historyk, regionalista oraz profesor Uniwersytetu Łódzkiego. Osoba, która większość życia poświęciła badaniom na temat stylu życia dawnych ludów zamieszkujących ziemie nad Wisłą. W rzetelny sposób opowiada jak przemierzając Polskę wzdłuż i wszerz w latach powojennych zbierał informację na temat zwyczajów, obrzędów oraz demonologii słowiańskiej. 
   Książki napisane są w prawdziwy naukowy sposób. Dowiemy się przykładowo, że nazwa konkretnej kreatury różniła się nie tylko w różnych państwach, ale także w poszczególnych regionach polski oraz o tym, że obrzędy pod tą samą nazwą odprawiano w różny sposób.

   Mitologia słowiańska / Jakub Bobrowski, Mateusz Wrona. Wyd. Bosz.
   Czarty, biesy, zjawy. Opowieści z pańskiego stołu. / Jakub Bobrowski, Mateusz Wrona. Wyd. Bosz.

    W obu tytułach zostajemy porwani w świat dawnych bóstw, demonów i wierzeń naszych przodków. Choć wyobraźnia autorów nieco ich poniosła, to naprawdę bardzo przyjemnie się je czyta, trzeba w tym przypadku przyjąć tą lekturę z lekkim przymrożeniem oka, bo nie są to prace naukowe.
   Książki zawierają luźne opowieści przedstawiające konkretne biesy powietrzne (wiły, płanetniki), biesy ziemskie (duchy domu, południce, wiedźmy, strzygi), biesy wodne (boginki, wodniki), biesy leśne (leszy, wilkołaki) oraz jak ludzie sobie z nimi radzili. 


   Żółte ślepia / Marcin Mordka. Wyd. Uroboros

   Wraz z tym tytułem przechodzimy do powieści z motywami słowiańskimi. Książka przedstawia nam dzieje ok. 2 lata po przyjęciu chrztu przez Polskę, gdy książę Bolko wraz z biskupem wprowadzają "ciemny ludek" w nową, obcą i niezrozumiałą religię - trzeba pamiętać, że w tych czasach msze odprawiano po łacinie. 
   Ludzie zaczynają się buntować, nawet sam książę ma opory przed nową wiarą, po tym jak na polowaniu wraz ze swoim towarzyszem Medvidem, spotykają wilkołaka. Jak się okazuję dziwne słowa w dziwnym języku i mały krzyżyk w dłoni na nic się zdają w starciu z bestią. Dopiero ogromny młot Medvida pozwala na odgonienie stwora. 
   Opowieść nabiera tempa, gdy oburzony Bolko wylewa wiadro pomyj na biskupa i jego religię, a następnego dnia znika on sam wraz z żoną. Znika też biskup ze świtą, a co najdziwniejsze każda osoba zamieszkująca gród gnieźnieński - od stajennego po rycerza. Jedyną osobą, która się uchowała jest główny bohater książki, Medvid. Wyrusza on wraz z przyjaciółką Gosłwą (wiedźmą) na poszukiwanie księcia. Jedyne co wiedzą, to to że 
w uprowadzeniu grodu brały udział demony ze świata Półmorku. 


   Szeptucha / Katarzyna Berenika Miszczuk. Wyd. W.A.B.

   Cykl pod tytułem Kwiat paproci zawiera 4 główne tomy (Szeptucha, Noc Kupały, Żerca, Przesilenie)  oraz jeden dodatek (Jaga). Zostaje nam ukazana współczesna historia Polski, która za czasów Mieszka I nie przyjmuje chrztu. 
   Młoda Gosia po ukończeniu medycyny wybiera się do szeptuchy, wiejskiej znachorki na obowiązkową praktykę. Przyzwyczajona do miejskich wygód, nowoczesna kobieta, w ogóle nie wierzy w te stare słowiańskie zabobony. 
    Jej świat zaczyna stawać do góry nogami. Na Gosławę czeka pierwsze zauroczenie mężczyzną, który nie do końca jest tym za kogo go uważa, a do tego starzy bogowie postanawiają sprawić, by w nich uwierzyła. 


Pusta noc / Paulina Hendel. Wyd. Czwarta Strona

   Cykl pt. Żniwiarz będzie w ostatecznej wersji zawierał 5 tomów (Pusta noc, Czerwone słońce, Trzynasty księżyc, Droga dusz, Czarny świt - ostatni jest w trakcie pisania). 
   Przedstawia nam historie młodej Magdaleny, która na co dzień pracuje w księgarni i na pozór wiedzie zwykłe, nudne życie. Prawda jest nieco inna, bo  po godzinach zajmuję się tropieniem upiorów rodem ze słowiańskich legend. 
   Pewnego dnia dowiaduje się, że z krainy umarłych uciekła najpotężniejsza istota, która dla Żniwiarzy i przyjaciół bohaterki stanowi śmiertelne niebezpieczeństwo. 



ww

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz