wtorek, 20 sierpnia 2019

Masakra w Mysłowicach - ekspozycja

Z okazji 100 rocznicy wybuchu I Powstania Śląskiego w Filii nr 7 przygotowaliśmy dla Państwa nową ekspozycję. Zachęcamy do jej obejrzenia i zapoznania się z historią naszego regionu.
Bezpośrednią przyczyną wybuchu powstania była masakra górników w kopalni "Mysłowice", którzy domagali się zaległych wypłat. Kiedy 15 sierpnia 1919 r. tłum wtargnął przez bramę, niemieckie wojsko otworzyło ogień. Zginęło wtedy siedmiu górników, dwie kobiety i trzynastoletni chłopiec.
W "Der Oberschlesische Wanderer" odnotowano ich personalia: Konrad Lis, Konrad Mehlis, Anna Urbańczyk, WIlhelm Sczierski. Ponadto wedle tej samej gazety pięć osób ciężko raniono, w tym Karolinę Kullę, Ottona Gonsiorczyka, Adolfa Biczysko i Wilhelma Metha.

I powstanie śląskie wybuchło w nocy z 16 na 17 sierpnia 1919 roku i objęło tereny powiatu rybnickiego i pszczyńskiego oraz część okręgu przemysłowego. Na jego czele stanął śląski działacz polityczny Alfons Zgrzebniok, który wraz ze swoim sztabem przebywał w Sosnowcu. Dzień po masakrze mieszkańcy śląskich miast zaczęli atakować posterunki Grenzschutzu - niemieckiej straży granicznej. Opanowali między innymi: Tychy, Radzionków, Piekary i część Katowic, w tym dworzec kolejowy w Katowicach-Ligocie. Niemcom udało się wkrótce odbić te punkty.
Wobec przewagi wroga, 24 sierpnia dowódcy Powstania wstrzymali walki. 26 sierpnia walka mieszkańców dobiegła końca. 
18 sierpnia to data pierwszej bitwy I Powstania Śląskiego. Oddział 100 powstańców sformowany z uchodźców w obozie w Piotrowicach pod dowództwem Jana Wyglendy i Mikołaja Witczaka zdobył po bitwie z Grenzschutzem wieś Godów.
W walce zginęło 30 Niemców z Grenzschutz Ost przy jednym rannym powstańcu. 

18 sierpnia 1919 roku to data, kiedy w Mysłowicach rozpoczyna się I Powstanie Śląskie na czele z Ryszardem Mańką. Na wzgórzu Maasego (dzisiejsza ul. Chopina) zgromadziło się około 350 powstańców. W ciągu zaledwie 3 dni walk dochodzi do stłumienia powstania w Mysłowicach. Słabo uzbrojonym formacjom, nie udaje się opanować miasta.
Z kierunku z Szopienic do Mysłowic wjeżdża opancerzony pociąg, który ostrzeliwuje oddziały powstańcze. Zaciekle broniona jest zajęta przez powstańców szkoła powszechna na Słupnej. Grupa powstańcza osiadła również na wieży Bismarcka, na wzgórzu słupeckim, która została ostatecznie ostrzelana i uszkodzona, zmuszając powstańców do jej opuszczenia. Oddziały powstańcze wycofują się na tereny polskie na kilka miesięcy.
I powstanie śląskie trwało zaledwie tydzień. Chociaż przegrane, rozpoczęło nowy etap w dziejach Górnego Śląska, jednocząc mieszkańców wokół sprawy polskiej. Decyzję o jego zakończeniu wydał Alfons Zgrzebniok 24 sierpnia 1919 r. Decyzją Naczelnego Dowództwa w walki nie zostało zaangażowane Wojsko Polskie.
 Powstańcy śląscy, wraz z rodzinami, w obawie przed represjami opuszczali Górny Śląsk, przenosząc się na stronę polską, gdzie powstawały obozy przejściowe dla uchodźców (m.in. w Sosnowcu, Jaworznie czy Oświęcimiu). Do domów mogli wrócić po 1 października 1919 r., gdy rządy Polski i Niemiec podpisały porozumienie. 
Śląski zryw wywołał niezwykłe poruszenie w Polsce. 29 sierpnia w Warszawie na placu Teatralnym kilkaset tysięcy osób zebrało się, by zamanifestować poparcie dla Ślązaków. Powstały również Komitet Zjednoczenia Górnego Śląska z Rzeczpospolitą oraz Komitet Obrony Śląska. 

 źródło: https://ipn.gov.pl
https://muzeumpowstanslaskich.pl

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz